eşya hukuku ne demek?

Eşya Hukuku

Eşya hukuku, kişilerin eşyalar üzerindeki haklarını düzenleyen hukuk dalıdır. Bu haklar, ayni haklar olarak adlandırılır ve sınırlı sayıda (numerus clausus) ilkesine tabidir. Yani, kanunda öngörülmemiş bir ayni hak yaratılamaz. Eşya hukuku, özel hukukun bir alt dalıdır ve medeni hukukun önemli bir parçasını oluşturur.

Temel Kavramlar:

• Eşya: Üzerinde ayni hak kurulabilen, maddi varlığı olan ve ekonomik bir değeri bulunan şeylerdir. Eşyanın hukuki niteliği önemlidir; çünkü her şey eşya olarak kabul edilmez. Örneğin, insan vücudu veya hava eşya değildir.

• Ayni Haklar: Eşyalar üzerinde doğrudan hakimiyet sağlayan ve herkese karşı ileri sürülebilen haklardır. Ayni haklar şunlardır:

  • Mülkiyet Hakkı: Bir eşya üzerinde en geniş yetkileri sağlayan haktır. Malik, eşyayı dilediği gibi kullanabilir, ondan yararlanabilir, tasarruf edebilir ve zilyetliğini başkasına devredebilir. (Mülkiyet%20Hakkı)
  • Sınırlı Ayni Haklar: Mülkiyet hakkını sınırlandıran ve eşya üzerinde belirli yetkiler sağlayan haklardır. Üçe ayrılırlar:
    • İrtifak Hakları: Başka bir eşya üzerinde belirli bir kullanma veya yararlanma yetkisi veren haklardır. Örneğin, geçit irtifakı veya kaynak irtifakı. (İrtifak%20Hakları)
    • Rehin Hakları: Bir alacağın teminatı olarak bir eşyanın üzerinde kurulan haklardır. Alacaklı, borcun ödenmemesi halinde rehinli eşyayı paraya çevirerek alacağını tahsil eder. (Rehin%20Hakları)
    • Taşınmaz Yükü: Bir taşınmazın malikinin, diğer bir kişi veya taşınmaz lehine belirli edimleri yerine getirmekle yükümlü olduğu haktır.

• Zilyetlik: Bir eşya üzerinde fiili hakimiyet kurma durumudur. Zilyet, eşyanın sahibi olmak zorunda değildir. Önemli olan, eşya üzerinde fiili bir kontrolünün olmasıdır. (Zilyetlik)

• Tapu Sicili: Taşınmaz mallar üzerindeki ayni hakların kaydedildiği resmi sicildir. Tapu siciline kayıt, ayni hakların aleniyetini sağlar ve güvenilirliğini artırır. (Tapu%20Sicili)

Eşya Hukukunun Konuları:

• Ayni hakların kazanılması ve kaybedilmesi: Ayni haklar, hukuki işlemler, zamanaşımı veya diğer yollarla kazanılabilir veya kaybedilebilir.
• Ayni hakların korunması: Ayni hak sahibi, hakkının ihlal edilmesi halinde dava açarak hakkını koruyabilir.
• Taşınır eşya hukuku: Taşınır eşyalar üzerindeki ayni hakları düzenler.
• Taşınmaz eşya hukuku: Taşınmaz eşyalar üzerindeki ayni hakları düzenler. Özellikle tapu sicili işlemleri bu alanda önemlidir.
• Sınırlı ayni haklar: İrtifak hakları, rehin hakları ve taşınmaz yükü gibi sınırlı ayni hakların kurulması, kullanılması ve sona ermesi eşya hukukunun konusudur.